काठमाडौं । हरेक मानिसको सपना हुन्छ । निद्रामा सबैको कथा फरक र व्यक्तिगत हुन्छ जसले सम्झना, कल्पना र भावनाका टुक्राहरू एकसाथ बुन्दछ।
यस विषयमा विज्ञहरुको पनि रोचक धारणा रहेको छ । हामी किन सपना देख्छौं र यी सपनाहरूको अर्थ के हो, यो स्पष्ट रूपमा बुझ्न अलि गाह्रो छ।
सुतेको बेला देखिने सपनाले वास्तविक जीवनमा पनि अर्थ राख्ने र सपनाको प्रकार अनुसार असल तथा खराब दुबै फल प्राप्त हुने विश्वास गरिन्छ । यद्यपि यसको विषयमा वैज्ञानिक प्रमाणको अभावमा यसलाई रुढीवाद समेत भन्ने गरिएको छ ।
तर यसको मतलब यो होइन कि उनीहरुलाई फिल्म जस्तै हेरेर बिर्सनु पर्छ। चीन र जर्मनीका विद्यार्थीहरूमा २०१५ को अध्ययनमा, धेरैजसो सपनाहरू स्कूल, शिक्षक र शिक्षाको बारेमा रिपोर्ट गरिएको थियो।
वास्तवमा, अध्ययनमा भाग लिने सबै व्यक्तिहरू एकेडेमीसँग सम्बन्धित थिए, त्यसैले अनुभव पहिले नै उनीहरूको सपनामा समावेश गरिएको थियो।
त्यस्तै, सन् २०२१ मा इटालियनहरूमा गरिएको अध्ययनमा लकडाउनको समयमा रोग फैलिने डरसँग सम्बन्धित सपना देख्ने क्रम उल्लेख्य रूपमा बढेको पाइएको थियो ।
भर्जिनियास्थित चार्लोट्सभिल न्युरोलोजी एन्ड स्लीप मेडिसिनका अध्यक्ष र द स्लीप सोलुसन र द रिस्टेड चाइल्ड जस्ता पुस्तकका लेखक क्रिस्टोफर विन्टर यस विषयमा भन्छन् कि सपनाको व्याख्याको लागि कुनै वैज्ञानिक प्रमाण छैन, तर तिनीहरूको व्याख्यालाई व्यापक रूपमा स्वीकार गरिएको छ।
शोधकर्ताहरुको विश्लेषणका आधारमा यी सपनाहरुको अर्थ यस्तो हुन्छ-
कसैलाई पछ्याउँदै गरेको सपना देखेमा: यदि तपाईंले सपनामा कसैले तपाईंलाई पछ्याइरहेको छ भने यसको मतलब तपाईं कुनै समस्या वा कसैलाई जोगाउन खोज्दै हुनुहुन्छ, जसले तपाईंलाई हानि पुर्याउन सक्छ।
डर: यदि तपाईं आफ्नो सपनामा डराउनुहुन्छ भने यसको मतलब यो हुन सक्छ कि केहि अवस्था तपाईंको नियन्त्रण बाहिर छ।
स्कुलको बारेमा सपना देखेमा: त्यस्ता सपनाहरूको अर्थ तपाईं केही मुद्दाहरूमा समाधान नभएको हुन सक्छ। सायद तपाईंले अपेक्षाहरू पूरा गर्नुभएको छैन वा तपाईं महत्त्वपूर्ण कुराको लागि तयार हुनुहुन्न।
कोहीसँग प्रेम गरेको सपना देखेमा: कोही नयाँ मानिससँग प्रेम गरेको सपना देखेर मख्ख परिन्छ सायद । तर मख्ख नपरे हुन्छ, किनकी यसको अर्थ त्यस्तो रोमान्चक छैन ।
सपनामा प्रेम गरेको देख्नु भनेको मानिस कृतघ्न छ र आफैप्रति इमान्दार छैन भन्ने कुराको द्योतक हो । तपाइँले आफैभित्र केही कुरा दबाएर राख्नुभएको छ, ध्यान दिइरहनुभएको छैन वा कृतघ्न बनिरहनुभएको छ भने तपाइँले कसैसँग प्रेम गरेको सपना देख्नुहुन्छ ।
ढिलो आइपुग्नु: ट्रेन, प्लेन वा बसमा भीडको बीचमा अड्कनु राम्रो अवसर गुमाउने संकेत हुन सक्छ। यो अपेक्षाहरू पूरा नगर्ने डर वा सामान्य असुरक्षासँग पनि सम्बन्धित हुन सक्छ।
कामको तनाव: त्यस्ता सपनाहरूले वास्तवमा व्यावसायिक अवस्थासँग सम्बन्धित चिन्तालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। सायद तपाईं ठूलो प्रस्तुति वा यसको अन्तिम मितिको असफलताको बारेमा चिन्तित हुनुहुन्छ।
दाँत झरेको सपना देखेमा: यसको अर्थ तपाइँको जिवनमा संक्रमणकाल चलिरहेको छ । तपाइँ यस्तो निरासा तथा कठिन परिस्थितिबाट गुज्रिँदै हुनुहुन्छ जहाँ प्रसस्तै परिवर्तन आत्मसात गरिरहनु परेको छ भने तपाइँले दाँत झरेको सपना देख्न सक्नुहुन्छ । तपाइँ रुपान्तरण हुँदै हुनुहुनछ भन्ने यसको अर्थ हुन्छ ।
मृत व्यक्तिलाई सपनामा देखेमा: सपनामा मृत व्यक्तिको व्याख्या तपाईले उसको बारेमा के सोच्नुहुन्छ त्यसमा निर्भर गर्दछ। यदि त्यो व्यक्ति तपाईलाई प्रिय थियो भने, स्पष्ट रूपमा तपाई अझै शोकमा हुनुहुन्छ। यदि सपनाहरू डरलाग्दो वा पीडादायी छन् भने, तपाईं अझै पनि ती भावनाहरू मार्फत जाँदै हुनुहुन्छ।
आजतकबाट