काठमाडौं, २३ असार । एप्पलले आफ्ना उच्च जोखिममा रहेका प्रयोगकर्ताहरूलाई स्पाइवेयर साइबर आक्रमणहरूबाट जोगाउन नयाँ सुरक्षा सुविधाको घोषणा गरेको छ ।
आगामी ३ महिना अर्थात शरद ऋतुमा कम्पनीका सबै आईफोन, आईप्याड र म्याकहरूमा अर्को अपरेटिङ सिस्टमको साथ लकडाउन मोड उपलब्ध हुनेछ ।
यसको सेटिङले निश्चित कार्यहरुलाई निस्क्रिय बनाएर अज्ञात प्रयोगकर्ताहरूलाई कल गर्नबाट रोक्छ । विशेषत बिभिन्न राजनीतिज्ञ र पत्रकारहरूको स्वामित्वमा रहेको एप्पल उपकरणहरू स्पाइवेयरबाट संक्रमित भएपछि आएको हो।
त्यसो त एप्पलले हाल इजरायली स्पाइवेयर फर्म एनएसओ समूहलाई यसको शक्तिशाली पेगासस स्पाइवेयरद्वारा १५० देशहरूमा पीडितहरूलाई लक्षित गरेको आरोप लगाउँदै मुद्दा हाल्दैछ ।
फर्मको सफ्टवेयरले आईफोन र एन्ड्रोइड दुवै उपकरणहरूलाई संक्रमित गर्न सक्छ, अपरेटरहरूलाई सन्देशहरू, फोटोहरू र इमेलहरू निकाल्न, कलहरू रेकर्ड गर्न र गोप्य रूपमा माइक्रोफोन र क्यामेराहरू सक्रिय गर्न अनुमति दिन्छ ।
एनएसओ समूह भन्छ कि यसको उपकरणहरू आतंकवादी र अपराधीहरूलाई लक्षित गर्न बनाइएको छ । यसले राम्रो मानव अधिकार रेकर्ड भएका देशहरूका सेना, कानून प्रवर्तन र गुप्तचर एजेन्सीहरूलाई मात्र पेगासस आपूर्ति गर्दछ ।
गत जुलाईमा जब कथित निगरानीको हद खुलासा भयो, एप्पलले प्रयोगकर्ताहरूको सुरक्षा नगरेकोमा गोपनीयता र सुरक्षा विशेषज्ञहरूबाट आलोचनाको सामना गर्नुपरेको थियो ।
पेगाससको निसानामा अरबका राजपरिवार, राजनितित्र तथा सरकारी कर्मचारी, पत्रकार, मानवअधिकारकर्मी, उद्योगीहरु परेका थिए ।
पेगाससले वर्षौंदेखि गोप्य रूपमा प्रयोग गरिरहेको कमजोरीलाई प्याच गर्न यसले सबै उपकरणहरूमा आपतकालीन सफ्टवेयर अपडेट तुरुन्तै जारी गर्यो।
अब कम्पनीले फराकिलो सुरक्षा सुविधाको रूपमा लकडाउन मोड जारी गर्दैछ । जुन हाल बजारमा रहेका सबै ज्ञात स्पाइवेयरबाट उपकरणहरूलाई सुरक्षित गर्न सक्ने दाबी गर्दछ । लकडाउन मोडले निम्न सुरक्षाहरू समावेश गर्नेछ ।
फोटोहरू बाहेक अन्य धेरै सन्देश संलग्न प्रकारहरू अवरुद्ध गरिन्छ । त्यस्तै लिंक प्रभ्यु जस्ता केही सुविधाहरू बन्द रहनेछन् ।
वेब ब्राउजिङमा केही जटिल वेब प्रविधिहरू, जस्तै–समयमा जाभा स्क्रीप्टसंकलन, प्रयोगकर्ताले विश्वसनीय साइटलाई बहिष्कार नगरेसम्म असक्षम पारिन्छ ।
यदि प्रयोगकर्ताले पहिले प्रारम्भकर्तालाई कल वा अनुरोध पठाएको छैन भन फेसटाइम कलहरू सहित आगमन निमन्त्रण गरिन्छ । आईफोन लक हुँदा कम्प्युटर वा सहायक उपकरणसँग तार जडानहरू अवरुद्ध हुन्छन् ।
