काठमाडौं । लोपोन्मुख जनावरका संरक्षणमा मानवीय गतिविधि नै प्रमुख चुनौती बनिरहेको छ। सरकारी तथा गैरसरकारी संघ–संस्थाले संरक्षणमा पहल गरिरहेपनि पर्याप्त हुन सकेको छैन।
अति संकटमा यी प्राणीहरू
अफ्रिकी जंगली कुकुर : हाम्रो सूचीमा विलुप्त हुने जनावरहरू मध्ये अन्तिम अफ्रिकी जंगली कुकुर हो।
यी जनावरहरूको भलाइका लागि केही प्रमुख खतराहरूमा मानवद्वारा आकस्मिक र लक्षित शिकार, रोग, अन्य सिकारीहरूबीच प्रतिस्पर्धा र बासस्थानको क्षति समावेश छ।
मानव जनसंख्याको विस्तारका कारण अफ्रिकी जंगली कुकुरहरूले आफ्नो बासस्थान गुमाउँदै छन्।
सुमात्रान हात्ती: सुमात्रा हात्ती लोप हुने अवस्थामा पुग्नुको मुख्य दुई कारण छन्। पहिलो, आवास संकुचनको कारण। दोस्रो, सुमात्रान हात्तीहरू अझै पनि दाँतको कारण शिकारीको शिकार छन्।
संरक्षणकर्ताहरूले चेतावनी दिएका छन् कि यदि यो शिकार जारी रह्यो भने, सुमात्रा हात्तीहरू १० वर्ष भन्दा कममा लोप हुन सक्छ।
लङ्गुर: सेतो टाउको भएको लङ्गुरलाई आईयूसीएनको रातो सूचीमा अति संकटमा परेको छ।
यो केवल कैट बा द्वीपसमूहमा पाउन सकिन्छ। १९९९ मा लङ्गुरको जनसंख्या डरलाग्दो स्तरमा झरेको थियो ।
धेरै जर्मन संस्थाहरूलाई लङ्गुर प्रजातिको लोप हुनबाट रोक्न २००० मा लङ्गुर संरक्षण परियोजना स्थापना गर्न बाध्य पारेको थियो। हाल लङ्गुर लोप हुने अवस्थामा छ ।
सम्राट पेन्गुइनहरू:: ब्रिटिश अन्टार्कटिक सर्वेक्षण (बीएएस) का अनुसार,२०१७ र २०१८ मा लगातार ठूला आँधीहरू आए, जसले यस क्षेत्रमा युवा पेन्गुइनहरूको एक श्रृंखलालाई नष्ट पारेको थियो ।
ग्लोबल वार्मिङका कारण अन्टार्कटिकामा बरफको क्षेत्रफल घट्दै गएको छ । पग्लिने बरफले सम्राट पेन्गुइनको प्रजनन र पालनपोषणमा असर गरिरहेको छ ।
किनभने तिनीहरूको गतिविधि मुख्यतया समुद्री बरफमा हुन्छ। यसको अतिरिक्त, बरफ पग्लिँदा माछा र क्रिललाई पनि असर गर्छ, जुन सम्राट पेंगुइनको मुख्य खाना हो।
ओराङ्गुटान: मलय भाषामा ओराङ्गुटान नामको अर्थ’जंगलको मानिस’ हो। दुर्भाग्यवश, यो अविश्वसनीय प्रजाति, यसको रातो फर र लामो शक्तिशाली हतियार र हातहरूको लागि परिचित छ ।
आधिकारिक रूपमा आलोचनात्मक रूपमा लोपोन्मुख घोषित गरिएको छ। मानव गतिविधि र पाम तेलको बगैंचाको आविष्कारको कारण यी ठूला वानरहरूको घरहरू बिस्तारै लोप हुँदैछन्।
एवीपी न्यूजबाट
