काठमाडौं। आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा आधारित प्रविधिले बेलायतमा करिब ६ हजार मृगलाई व्यस्त रेल मार्ग पार गर्नबाट रोकेको छ। नेटवर्क रेल र ट्रेन अपरेटर एलएनईआरले मे २०२३ मा स्टोक(अन(ट्रेन्ट नजिकैको स्टोक जंक्शनमा निवारक प्रणाली स्थापना गरेको थियो र डिसेम्बर २०२३ मा ग्रान्थम नजिकैको लिटिल बाइथममा योजना विस्तार गरेको थियो। यसले एआई प्रयोग गरेर जब हरिण ट्रयाकमा पुग्छ, श्रव्य र दृश्य अलार्म सक्रिय गर्दछ। हरिण अर्लाम सुनेर आफु आएको बाटो फर्किन्छ वा नफर्केको अवस्थामा त्यहाँ रहेका कर्मचारीको मदतमा फर्काइन्छ ।
नेटवर्क रेलका प्रवक्ताले परीक्षणको सकारात्मक नतिजा हेर्न पाउँदा निकै खुसी लागेको बताएका छन् । साथै भविष्यमा यो योजनालाई थप लागू गरिने जानकारी दिए । नेटवर्क रेलको पूर्वी तटीय मार्गका रुट इञ्जिनियर जोहाना प्रिस्टलीले रेल जनावरका लागि खतरनाक स्थान भएको र यसले यात्रु र रेलका चालक दलका सदस्यलाई सुरक्षित राख्न र रेलवेबाट मृगको रक्षा गर्न मद्दत पुग्ने बताइन्।
परीक्षण अवधिको तथ्यांकअनुसार लिटिल बाइथममा २ हजार ७ सय ६५ र स्टोक जक्सनमा ३ हजार १ सय ४७ वटा हरिण मरेका थिए । स्वचालित प्रणालीले सेन्सरहरू प्रयोग गर्दछ जब एक हरिण ट्रयाकनजिक पुग्छ, जसले अलार्मट्रिगर गर्छ र जनावरलाई रोक्छ।
क्यामेराले सुरक्षित दूरीमा नगएसम्म यसको गतिविधिको निगरानी गर्दछ। नेटवर्क रेलको तथ्याङ्कअनुसार बेलायतको रेलवेमा जनावरहरूको घटना औसतमा दिनमा चार पटक रेकर्ड गरिएको छ।
मार्चको अन्त्यसम्मको १२ महिनामा १ हजार ४ सय ३२ वटा रिपोर्ट आएको बताइएको छ । ग्रामीण, जङ्गली क्षेत्रमा बसोबास गर्ने हरिण, जुन प्रायः रेलमार्गको छेउछाउमा हुन्छन्, ३४९ घटनाहरूको साथ सबैभन्दा बढी मर्ने गरेको पाइएको छ ।
डिपार्टमेन्ट फर इन्भाइरोन्मेन्ट, फुड एण्ड रुरल अफेयर्सका अनुसार बेलायतमा मृगको संख्या सन् १९७० को दशकमा ४,५०,० रहेकोमा अहिले बढेर २० लाख पुगेको छ।
