काठमाडौं,६ मंसिर । राजस्व अधिकारीहरुले कर तथा भन्सारमा देखिएका समस्या समाधानका लागि नीतिगत सम्बोधन गर्न तयार रहेको बताएका छन् ।
राष्ट्रिय कर दिवसका अवसरमा नेपाल उद्योग परिसंघमा आयोजित अन्तरक्रियामा राजस्व सचिव शिशिरकुमार ढुंगानाले करको संरचनागत सुधारका प्रयासहरु भइरहेको जानकारी गराउँदै राजस्व परिचालनमा सरकार र निजी क्षेत्र सँगसँगै रहनु पर्ने बताए ।
कर प्रणालीलाई पारदर्शी बनाउन कानुनी र प्राविधिक सुधारलाई सँगसँगै लगिएको सचिव ढुंगानाले बताए । लगानी विस्तार तथा निर्यातकहरुलाई कर सहुलियत बढाउन सरकार प्रतिबद्ध रहेको भन्दै सचिव ढुगांनाले सामाजिक न्यायको प्रतिवद्धता पुरा गर्न तथा आम्दानी खर्चमा सन्तुलन ल्याउनुपर्ने दाबी गरे । ढुंगानाले भने, “करबाट मात्र सहुलियत नखोजेर अन्य क्षेत्रमा सहयोग गर्न सरकार तत्पर छ ।”
सो अवसरमा अर्थ मन्त्रालय राजस्व महाशाखा प्रमुख धनिराम शर्मा तथा आन्तरिक राजस्व विभागमा उपमहानिर्देशक थानेश्वर गौतमले कर तिर्ने प्रक्रियामा रहेका झन्झट हटाउने उपायबारे अध्ययन भइरहेको र त्यसले दिने सुझावलाई कार्यान्वयनमा लैजाने प्रतिवद्धता व्यक्त गरे । मूल्य अभिवृद्धि कर फिर्तामा भइरहेको ढिलाई सम्बोधन गर्न छिटै कार्यविधि तयार हुने जानकारी पनि उपमहानिर्देशक गौतमले उल्लेख गरे ।
अन्तरक्रियामा राजस्व तथा करको नीतिगत तथा संरचनागत अवस्थाबारे प्रस्तुति दिँदै अर्थविद् डाक्टर विश्व पौडेलले करमा अन्तःशुल्कको भार कम गर्दै लैजाने, करको दायरा विस्तार गर्ने तथा करलाई लगानीमैत्री बनाउन जरुरी रहेको बताए । व्यवसायबाट प्राप्त नाफालाई सोहि व्यवसाय विस्तारमा लगाएर रोजगारी सृजना तथा उत्पादकत्व बढाउने लगानीकर्तालाई सहुलियत दिएमा अर्थतन्त्रको आधार विस्तार हुनेतर्फ अर्थविद् पौडेलले नीति निर्माताको ध्यानपुग्नु पर्ने पनि उल्लेख गरे ।
सो अवसरमा परिसंघका अध्यक्ष सतिशकुमार मोरले राजस्व तथा करका क्षेत्रका समसामयिक विषयमा नीतिगत सुधार तथा व्यवहारिक समस्या समाधानका लागि अन्तरक्रिया आयोजना गरेको बताए । अध्यक्ष मोरले कर प्रणालीमा संरचनात्मक सुधार गरी आयातमा रहेको निर्भरतालाई घटाइ क्रमशः आन्तरिक आर्थिक क्रियाकलापमा आधारित तुल्याई दीगो राजस्व प्रणालीमा रुपान्तरण गर्ने नीति लिइनु पर्ने बताए ।
निर्यातलाई प्रोत्साहन गर्न नेगेटिभ लिष्टका बाहेक निर्यातमा सहुलियतका लागि सबै क्षेत्रलाई खुला गर्नु पर्ने उल्लेख गर्दे मोरले भने, “कर्पोरेट कर र अन्य करको भार दक्षिण एसियाका अन्य मुलकका तुलनामा उच्च हुन गई नेपाली उत्पादनको प्रतिस्पर्धि क्षमता कम हुन जाने भएकाले करका दरलाई समय सापेक्ष पुनरावलोकन गरि उत्पादन तथा वितरणलाई प्रतिस्पर्धी बनाउने तर्फ पनि अध्यक्ष मोरले ध्यानकर्षण गराए ।”
अन्तरक्रियामा परिसंघमा आवद्ध उद्योगी व्यवसायीहरुले केही वस्तुहरुमा कच्चा पदार्थको आयातभन्दा तयारी वस्तु आयात गर्दा भन्सारदर सस्तो रहेको, पर्यटन क्षेत्रमा करको भार बढेको र कर फिर्तामा झन्झटहरु रहेको तर्फ कर अधिकारीहरुको ध्यानाकर्षण गराएका थिए ।
