काठमाडौं । विश्व कोरोनाले भयाभित छ । अतः कोरोनाको सामान्य लक्षण मानिन्छ, खोकी । कोरोना भाइरस संक्रमित व्यक्तिहरुको भनाई अनुसार उनीहरुलाई सुरुमा निरन्तर खोकी लागेको थियो ।
त्यसपछि ज्वरो आउने, जोर्नी दुख्ने जस्ता समस्या देखापरे । हुन त सबैमा यस्तो लक्षण पनि मेल खाएको छैन । कतिपय यस्ता संक्रमित छन्, जसमा यी कुनैपनि लक्षण छैन ।
जाडो मौसममा रुघाखोकीको समस्या धेरै हुने गर्छ । तर यदि तपाईको खोकी धेरै हप्तासम्म पनि निको भएन भने यसले धेरै कुरालाई संकेत गर्छ। यस्तो अवस्थामा डाक्टरलाई देखाउनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ।
रुघाखोकी एक समस्या हो जसलाई मानिसहरूले हल्का रूपमा लिने गर्छन्। धेरैजसो मानिसहरु डाक्टरकहाँ जान पनि हिचकिचाउँछन्, जाडो मौसममा रुघाखोकीको समस्या धेरै हुने गर्छ । तर यदि तपाईको खोकी धेरै हप्तासम्म पनि निको भएन भने यसले धेरै कुरालाई संकेत गर्छ।
एलर्जी, संक्रमण, धुम्रपान आदि जस्ता खोकी लाग्नुका धेरै कारण हुन सक्छन्। यस्तो अवस्थामा यदि तपाईको खोकीले पनि लामो समयसम्म निको हुने नाम लिइरहेको छ भने यसको कारण हो ।
नियमित खोकी लाग्नु कोरोनाकै कारण नहुन सक्छ । खोकी अनेक कारणले लाग्न सक्छ ।
धुम्रपान – लामो समयसम्म खोकी लाग्नुको मुख्य कारण धुम्रपान पनि हुन सक्छ । धुम्रपान गर्ने मानिसमा रुघाखोकीको समस्या अक्सर रहन्छ ।
यो कारणले गर्दा सुर्तीमा पाइने रसायनले फोक्सोमा जलन पैदा गर्छ । खोकीको माध्यमबाट, शरीरले यसलाई बाहिर निकाल्ने प्रयासमा बलगम बनाउँछ।
धेरै पटक धुम्रपान गर्नेहरूले आफ्नो खोकीमा ध्यान दिँदैनन्, जसले भविष्यमा धेरै समस्या निम्त्याउन सक्छ।
कोभिड–१९ – लामो समयसम्म खोकी लाग्नुको कारण कोभिड–१९ पनि हो । खोकी कोभिड १९ को अन्य लक्षण मध्ये एक हो। कोभिड १९ का कारण लाग्ने रुघाखोकी सामान्य फ्लुको तुलनामा धेरै लामो समयसम्म रहन सक्छ । सुख्खा खोकी यसको मुख्य लक्षण मध्ये एक हो।
इन्फेक्सन– रुघाखोकीको समस्या संक्रमणका कारण निको भइसकेपछि पनि लामो समयसम्म रुघाखोकीको समस्या रहन्छ । यस प्रकारको खोकी कहिलेकाहीँ २ महिनासम्म रहन सक्छ। जसमा श्वासप्रश्वासको मार्गमा जलन हुन्छ र तपाईलाई खोकीको समस्या हुन सक्छ। जसलाई निको हुन समय लाग्छ ।
दम – श्वासप्रश्वासको क्रममा हामीले श्वास लिने हावा नाक, घाँटी र फोक्सोमा जान्छ। दममा, श्वासनली वरपरका मांसपेशीहरू संकुचित हुन थाल्छन्। यसले श्लेष्मको गठनलाई निम्त्याउँछ जसले वायुमार्गहरू अवरुद्ध गर्दछ ।
जसले फोक्सोमा अक्सिजनको आपूर्तिलाई रोक्छ। जसका कारण दमका बिरामीलाई धेरै रुघाखोकी लाग्छ । दममा सुख्खा र भिजेको खोकी दुवै हुन सक्छ। तर सुख्खा खोकी धेरै सामान्य छ।
पोष्ट नाक ड्रिप- सामान्यतया शरीरबाट नाकबाट श्लेष्म बाहिर निस्कन्छ, जब यो श्लेष्म नाकबाट बाहिर ननिस्किएर घाँटीमा फर्किन थाल्छ, तब यस्तो अवस्थालाई नाकबाट ड्रिप भनिन्छ।
यदि सामान्य भन्दा बढी मात्रामा म्यूकस बन्न थाल्छ भने, यस्तो अवस्थामा पोष्ट नाक ड्रिपको समस्या हुन सक्छ। चिसो र एलर्जी हुँदा यो समस्या धेरै बढ्छ। धेरै खोकी निम्त्याउँछ ।
फोक्सोको क्यान्सर- लामो समयसम्म खोकी लाग्नुको कारण पनि फोक्सोको क्यान्सर हुन सक्छ। फोक्सोको क्यान्सर भएमा खोक्दा पनि रगत आउन सक्छ । तर यदि तपाइ धुम्रपान गर्नुहुन्न वा तपाइको परिवारमा कसैलाई फोक्सोको क्यान्सर भएको छैन भने तपाइको खोकीको अर्को कारण हुन सक्छ।
यस्ता मानिसलाई तीन हप्ताभन्दा बढी लगातार खोकी लााग्ने, विस्तारै खोकीसँगै रगत देखा पर्न थालेमा क्यासर हुन सक्छ । यस्तो क्यान्सरको कारण विनाकारण ह्वात्तै तौल घट्ने, अत्याधिक थकानको महशुस हुने, सुत्दा दुख्नेलगायतको समस्या पनि हुने गर्छ ।
धुम्रपान फोक्सोको क्यान्सरको सबैभन्दा ठूलो कारण हो। तर निष्क्रिय धुम्रपान र द्रुत गतिमा बढ्दो वायु प्रदूषणका कारण फोक्सोको क्यान्सर हुने घटनामा उल्लेख्य वृद्धि भएको छ ।
आजतक
