काठमाडौं । अहिले उत्तरी गोलार्धका धेरै भागहरूमा मौसम चिसो भइरहेको छ । नेपालमा पनि तापक्रम घट्ने क्रम जारी छ । तर चिसो मौसमको मतलब यो होइन कि तपाईंले आफ्नो व्यायाम दिनचर्या रोक्नुपर्छ।
मौसम जस्तोसुकै भए पनि हप्तामा कम्तीमा १५० मिनेट शारीरिक व्यायम शरिरका लागि अत्यावश्यक हो। अमेरिकी रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्रका अनुसार यसमा जगिङ, बाइकिङ, टेनिस खेल्ने र जाडोमा स्कीइङ र स्नोशूइङ जस्ता व्यायामहरू समावेश छन्।
हालै गरिएको एक अध्ययनअनुसार, हरेक हप्ता व्यायाम गर्ने व्यक्तिमा नगर्नेकाे तुलनामा मृत्युदर ३१ प्रतिशत कम, मुटुसम्बन्धी रोगलाग्ने जोखिम २७ प्रतिशत र क्यान्सर हुने जोखिम १२ प्रतिशत कम हुन्छ । हालै गरिएको एक अध्ययनले मुख्यतया एकै ठाउँमा बसेर काम गर्ने व्यक्तिमा मृत्युको जोखिम १६ प्रतिशत र मुटुसम्बन्धी रोगको जोखिम ३४ प्रतिशत बढी हुने निष्कर्ष निकालेको छ ।
सम्भव भएसम्म, हरेक दिन थोरै व्यायाम गर्ने लक्ष्य राख्नुहोस्, चाहे त्यो १० देखि १५ मिनेटको तीव्र पैदल यात्रा नै किन नहोस्। कोही कोही मानिसहरू जिम जान मन पराउँछन्, र यो मौसमको परवाह नगरी व्यायाम गर्न उनीहरूको मनपर्ने ठाउँ हो।
अरूलाई जिम मन नपर्न सक्छ, तर चिसो भएको बेला बाहिर व्यायाम गर्न मन पर्दैन। घर भित्र पनि योग वा अन्य प्रकारका कसरत गर्न सकिन्छ ।
बाहिर चिसो भए तापनि यदि तपाईं बाहिर व्यायाम गरिरहन चाहनुहुन्छ भने, जबसम्म तपाईं निश्चित सावधानी अपनाउनुहुन्छ तबसम्म ठीक छ। विचार गर्नुपर्ने पाँच वटा महत्त्वपूर्ण चरणहरू छन् ।
पहिलो, आफैलाई चिन्नुहोस्। के तपाईं चिसो मौसम व्यायाम गर्न अभ्यस्त हुनुहुन्छ, वा तपाईं पहिलो पटक यो प्रयास गर्दै हुनुहुन्छरु यदि यो उत्तरार्द्ध हो, र विशेष गरी यदि तपाईं पुरानो हुनुहुन्छ र पुरानो चिकित्सा अवस्थाहरू छन् भने, तपाईंले डाक्टरसँग परामर्श गर्नुपर्छ ।
बिस्तारै तपाईं बाहिर हुनुहुन्छ समय को मात्रा बढाउनुहोस्। घर वा आफ्नो गाडीको नजिक रहनुहोस् ताकि यदि तपाईं धेरै असहज महसुस गर्नुहुन्छ भने तपाईं भित्र जान सक्नुहुनेछ। पूर्वानुमानलाई पहिल्यै हेर्नुहोस् र हावाको चिसो जस्ता कारकहरूको बारेमा सचेत हुनुहोस्, जसले तापमानलाई थर्मोमिटरले संकेत गर्न सक्ने भन्दा धेरै चिसो महसुस गर्न सक्छ।
दिनको सबैभन्दा न्यानो भागको समयमा जाने प्रयास गर्नुहोस्। वर्षा र हिमपातबाट सावधान रहनुहोस्, जसले तपाईंलाई धेरै चिसो महसुस गर्न सक्छ। तेस्रो, जोखिमहरू जान्नुहोस् र तदनुसार पूर्वानुमान गर्नुहोस्। दुई विशिष्ट चिसो(सम्बन्धित स्वास्थ्य जोखिमहरू हाइपोथर्मिया र फ्रस्टबाइट हुन्। हाइपोथर्मिया शरीरको तापक्रम असामान्य रूपमा कम हुनु हो जुन तपाईंको शरीरले उत्पादन गर्न सक्ने भन्दा छिटो गर्मी गुमाउँछ। यो खतरनाक हुन सक्छ र मृत्युसम्म पुग्न सक्छ। फ्रस्टबाइट भनेको शरीरको कुनै खास भागमा लागेको चोट हो जुन चिसो तापक्रमको सम्पर्कमा आउँदा हुन्छ।
तपाईं आफ्नो क्षेत्रको मौसमको लागि उपयुक्त सही लुगा लगाएर हाइपोथर्मियाको जोखिम कम गर्न सक्नुहुन्छ।
