काठमाडौं, ९ मंसिर । नेपालमा जलविद्युत पर्यटन, प्राविधिक शिक्षा, स्वास्थ्यमा धेरै विदेशी लगानी भित्रिएको छ । नेपालमा ती क्षेत्रको विकास तथा विस्तारको सम्भावना धेरै रहेकाले विदेशी लगानीकर्ताको आकर्षण बढेको हो ।
गत वर्षभरी उच्च दरले घटेको विदेशी लगानी यो वर्षको पहिलो महिनाबाटै निरन्तर बढिरहेको तथ्याङले देखाएको छ ।
गत वर्ष कुल १३ अर्ब रुपैयाँ विदेशी लगानी नेपाल भित्रिएको थियो । अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत वर्षको विदेशी लगानी साढे ४ अर्ब रुपैयाँ कम हो । आर्थिक वर्ष ०७४-७५ मा कुल विदेशी लगानी १७ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ थियो ।
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो तीन महिनाका समष्टिगत आर्थिक तथा वित्तीय परिसूचकले अर्थतन्त्रमा सकारात्मक परिदृश्य देखाएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
मौसमी प्रतिकुलता, वीउ वीजनमा देखिएको समस्या र फौजी किराको प्रकोपका कारण धानको उत्पादन प्रभावित हुने देखिएतापनि विभिन्न प्रकारका सहुलियत, अनुदान तथा कर्जा विस्तारले कृषि क्षेत्रमा सकारात्मक प्रभाव पर्ने देखिएको छ ।
उर्जा उपलब्धतामा सुधार, उत्पादनमूलक उद्योगको क्षमता उपयोगमा वृद्धि, पर्यटक आगमनमा वृद्धि, होटल लगायत पर्यटन पूर्वाधार विस्तार, पुनरनिर्माण कार्यमा निरन्तरता र संघीयता कार्यान्वयनले गति लिन थालेकोले उच्च आर्थिक वृद्धिको प्रवृतिलाई कायम राख्न सहयोग पुग्ने राष्ट्र बैंकले दाबी गरेको छ ।
राजनीतिक स्थिरतासँगै नीतिगत सुधार भएको, व्यवसाय गर्ने वातावरणमा सुधार भएको (डुइङ विजनेश) भएको लगायत कारण विदेशी लगानी बढेको जानकारहरु बताउँछन् ।
‘आयातमा आएको संकुचन, सरकारको वाह्य ऋण परिचालनमा भएको वृद्धि, प्रत्यक्ष बैदेशिक लगानीमा भएको वृद्धि र नेपालीको वैदेशिक भ्रमण व्यय घटेका कारण शोधनान्तर बचतमा छ,’ मौद्रिक नीतिको त्रैमासिक समिक्षामा उल्लेख छ ।
आर्थिक सुधारको पहलकदमी नेपालले पनि नलिएको होइन, सन् १९९० को दशकको शुरूतिर उदारीकरणको लहरमा हेलिने देशमध्येकै हो, नेपाल ।
तर, यही सेरोफेरोमा वैदेशिक लगानीका लागि बजार खुला गरेका अन्य देशहरू धमाधम विकासोन्मुख राष्ट्रको सिंढी उक्लिरहँदा नेपाल भने अल्पविकसितकै सूचीमा अड्किएको छ ।
