काठमाडौं, १९ साउन । कोरोनासँग लडिरहेको संसारमा ‘मंकीपक्स’ नामक दुर्लभ संक्रमण बढ्न थालेको छ ।
भारत,बेलायत, इटाली, पोर्चुगल, स्पेन, स्वीडेन र अमेरिका लगायतका ८७ देशका मानिसमा ‘मंकीपक्स’ संक्रमण देखिएको छ ।
तीमध्ये ८० वटा योभन्दा अगाडि मंकीपक्स नदेखिएका र ७ वटा पुराना देश छन् । सेन्टरस् फर डिजिज कन्ट्रोल एन्ड प्रिभेन्सन (सीडीसी) का अनुसार ८७ देशमा २६ हजार २०८ जनामा संक्रमण पुष्टी भएको छ ।
नेपालको छिमेकी मूलुक भारतमा ९ जनामा संक्रमण पुष्टी भएको छ । नयाँ दिल्लीमा अर्का विदेशी नागरिकमा पनि मंकिपक्स संक्रमण देखिएको छ ।
योसँगै राजधानी नयाँ दिल्लीमा चार जना विदेशी नागरिकमा मंकिपक्स संक्रमण देखिएको छ । पछिल्लो पटक फेला परेकी बिरामी ३१ वर्षीया महिला हुन् ।
छिमेकी मुलुक भारतमा मंकीपक्सको संक्रमण बढ्दै गएपछि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले भारतमा संक्रमण देखिएसँगै अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल र १४ वटा नाकाको हेल्थ डेस्कमा निगरानी बढाएको जनाएको छ । नेपालमा हालसम्म मंकीपक्स संक्रमण देखिएको छैन ।
‘मंकीपक्स’ के हो ?
मंकिपक्स मानव बिफर जस्तै एक दुर्लभ भाइरल संक्रमण हो। यो पहिलो पटक सन् १९५८ मा अनुसन्धानका लागि राखिएको बाँदरमा भेटिएको थियो ।
‘मंकीपक्स’ को संक्रमणको पहिलो केस सन् १९७० मा रिपोर्ट गरिएको थियो। यो रोग मुख्यतया मध्य र पश्चिम अफ्रिकाको उष्णकटि वर्षावन क्षेत्रहरूमा हुन्छ र कहिलेकाहीं अन्य क्षेत्रहरूमा फैलिन्छ।
कति घातक ?
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार मंकीपक्स संक्रमण आँखामा देखिएमा व्यक्तिको दृष्टि गुम्न सक्नेसम्मको सम्भावना रहन्छ । त्यस्तै अन्य जीवाणुको संक्रमण, निमोनिया, मस्तिष्क ज्वर, गर्भ खेर जानेजस्ता जटिलतासमेत यसले निम्त्याउँनसक्छ भने मृत्युसमेतको सम्भावना रहन्छ ।
कसरी सर्छ संक्रमण ?
‘मंकीपक्स’ संक्रमित व्यक्ति वा जनावरसँग नजिकको सम्पर्कबाट वा भाइरसले दूषित सामग्रीबाट मानिसमा सर्छ। यो मुसा, मुसा र गिलहरी जस्ता जनावरहरु द्वारा फैलिएको विश्वास गरिन्छ।
घाउ, शरीरका तरल पदार्थ, श्वासप्रश्वासका थोपा र ओछ्यानजस्ता दूषित पदार्थबाट यो रोग सर्छ। यो भाइरस बिफर भन्दा कम संक्रामक छ र कम गम्भीर रोग निम्त्याउँछ।
स्वास्थ्य अधिकारीहरू भन्छन् कि यी संक्रमणहरू मध्ये केही यौन सम्पर्कबाट पनि सर्ने गर्दछ। डब्ल्यूएचओले समलिङ्गी वा उभयलिंगी व्यक्तिहरू समावेश भएका धेरै घटनाहरूको पनि अनुसन्धान गरिरहेको बताएको छ।
यसका लक्षणहरू के-के हुन्?
संक्रमणभएपछि संक्रमित व्यक्तिलाई ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, सुन्निने, ढाड दुख्ने र मांसपेशी दुख्ने लक्षण देखा पर्छन्।
केही दिनपछि शरीर बिमिराहरू देखा पर्न सक्छन्। यो अनुहारबाट सुरु भएर शरीरका अन्य भागमा फैलिन्छ। हात र गोडाका पैतालामा बढी देखिन्छ।
