काठमाडौं, ५ मंसिर । विश्व बैंकले नेपालमा विद्युत पहुँचको गुणस्तरमा उल्लेखनीय प्रगति भएको जनाएको छ ।
विश्व बैंकले सयमध्ये ९५ घरधुरी विद्युतको पहुँचमा रहेको जनाएको छ । विद्युतमा भरपर्दो, किफायती र निर्बाध पहुँच छ, बैंकले भनेको छ, यसले विद्युतमा उल्लेखनीय प्रगति देखाउँछ ।
सर्वेक्षणका अनुसार विद्युत् पहुँचको गुणस्तरमा प्रगति भए पनि १०० मध्ये ७० परिवारले काठमाडौं र अन्य प्रदूषणकारी र हानिकारक इन्धनलाई खाना पकाउनमा प्रयोग गरिरहेछन् ।
‘नेपालका प्रत्येक व्यक्तिलाई उच्चस्तरीय उर्जा सेवाहरूको पहुँच प्रदान गर्नु सरकारको उच्च प्राथमिकताहरूमध्ये एक हो । सन् २००२ अन’सार हामी १००५ उर्जा पहुँचका लागि काम गर्दैछौं ।’ ऊर्जा, जलस्रोत र सिंचाई मन्त्रालयका सचिव दिनेशकुमार घिमिरेले भने ।
करिब ६७ प्रतिशत घरपरिवारले दिनको कम्तिमा आठ घण्टा बिजुलीमा अविरल पहुँच पाएका थिए । जहाँ, प्रशंसक, टेलिभिजन जस्ता घरेलु उपकरणहरू प्रयोग गर्न सस्तो, भरपर्दो र अनुकूल छ ।
समग्रमा ७१.७ प्रतिशत घरपरिवारले राष्ट्रिय ग्रिडबाट बिजुली लिएका थिए भने २३ प्रतिशतले ग्रिडबाट माइक्रो वा मिनी हाइड्रो र सौर्य ऊर्जा जडान गरेका थिए ।
“२०१७ को सर्वेक्षण पछि, नेपालले ग्रिड विद्युतीकरण जनसंख्या ७२ देखि ७८ सम्म बढाउँदै थप प्रगति गर्यो। सन् २०१८ देखि मुलुकमा लोडसेडि निःशुल्क हुँदै आएको छ । हामी नेपालले गरेका यी उपलब्धीहरू मनाउँछौं र प्रकाश र सफा कुकिङका लागि ऊर्जा सेवाको गुणस्तर सुधार गर्न र नेपालका जनताको जीवनलाई अझ राम्रो बनाउन सरकारसँग साझेदार भएकोमा हामी गर्व गर्दछौं।’,
नेपालका लागि विश्व बैंक कन्ट्री म्यानेजर फरिस एच. हदाद जर्भोसले भने नेपाल राष्ट्रिय घरेलू स्तरको सर्वेक्षण ऊर्जा पहुँच सम्बन्धी विश्व सर्वेक्षणको हिस्सा हो ।
, जुन विश्व बैंकले ऊर्जा क्षेत्र प्रवद्र्धन सहयोग कार्यक्रम (इएसएमएपी) को सहयोगमा चलाइएको बहुस्तरीय फ्रेमवर्क (एमटीएफ) दृष्टिकोणमा निर्भर गर्दछ । बिजुली पहुँचको गुणस्तरमा प्रगति भए पनि स्वच्छ कुकिङ नेपालका लागि चुनौती नै रहेको छ ।
‘आउँदो दिनमा पर्याप्त बिजुली आपूर्ति भएपछि खाना पकाउन आयात गरिएको एलपीजीमा ठूलो निर्भरता हटाउनुपर्नेछ, सरकारले सफा कुकिङ समाधानमा बढी जोड दिनेछ र हरेक घरमा एउटा बिजुली चुल्हो प्राप्त गर्ने लक्ष्य राख्नेछ ।’ वैकल्पिक उर्जा प्रवर्धन केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक मधुसूदन अधिकारीले भने ।
