काठमाडौं । कोरोनासँग लडिरहेको संसारमा ‘मंकीपक्स’ नामक दुर्लभ संक्रमण बढ्न थालेको छ ।
भारतमा अहिलेसम्म कुनै पनि संक्रमण नदेखिए पनि बेलायत, इटाली, पोर्चुगल, स्पेन, स्वीडेन र अमेरिका लगायतका ७५ देशका मानिसमा संक्रमण देखिएको छ ।
हालसम्म १६ हजार जनामा संक्रमण पुष्टि भएको बीबीसीले जनाएको छ । पछिल्लो एक सातामा मात्र मंकीपक्सका ४ हजार १३२ संक्रमित थपिएका छन्।
अहिलेसम्म फेला परेका मंकीपक्सका बिरामीमध्ये सबैभन्दा धेरै युरोपेली क्षेत्रमा फेला परेका छन्।
अहिलेसम्म युरोपेली क्षेत्रमा ११ हजार ८६५ संक्रमित फेला परेका छन्। उनीहरुमध्ये पछिल्लो सात दिनमा मात्र २ हजार ७०५ नयाँ संक्रमित थपिएका छन्।
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)ले मंकीपक्सलाई विश्वव्यापी स्वास्थ्य आपतकाल घोषणा गरेको छ।
पछिल्लो समय विश्वभर नै मंकीपक्सका बिरामी बढेसँगै डब्ल्यूएचओले यस्तो घोषणा गरेको हो। डब्ल्यूएचओको विश्वव्यापी स्वास्थ्य आपतकाललाई सबैभन्दा ठूलो चेतावनी मानिन्छ।
डब्ल्यूएचओका महानिर्देशक डा. टेड्रोस अधानम गेब्रेयेससले विश्वका ७५ मुलुकमा मंकीपक्सका १६ हजार बिरामी रहेको बताए। अहिलेसम्म यो संक्रमणको कारण पाँचजनाको मृत्यु भएको छ।
पछिल्लो एक सातामा मात्र मंकीपक्सका ४ हजार १३२ संक्रमित थपिएका छन्। अहिलेसम्म फेला परेका मंकीपक्सका बिरामीमध्ये सबैभन्दा धेरै युरोपेली क्षेत्रमा फेला परेका छन्।
अहिलेसम्म युरोपेली क्षेत्रमा ११ हजार ८६५ संक्रमित फेला परेका छन्। उनीहरुमध्ये पछिल्लो सात दिनमा मात्र २ हजार ७०५ नयाँ संक्रमित थपिएका छन्।
सन् २००९ यता डब्ल्यूएचओले विश्वव्यापी स्वास्थ्य आपतकाल घोषणा गरेको यो सातौंपटक हो। पछिल्लोपटक उसले कोभिड–१९ लागि विश्व स्वास्थ्य आपतकाल घोषणा गरेको थियो।
‘मंकीपक्स’ के हो ?
मंकिपक्स मानव बिफर जस्तै एक दुर्लभ भाइरल संक्रमण हो। यो पहिलो पटक सन् १९५८ मा अनुसन्धानका लागि राखिएको बाँदरमा भेटिएको थियो ।
‘मंकीपक्स’ को संक्रमणको पहिलो केस सन् १९७० मा रिपोर्ट गरिएको थियो। यो रोग मुख्यतया मध्य र पश्चिम अफ्रिकाको उष्णकटि वर्षावन क्षेत्रहरूमा हुन्छ र कहिलेकाहीं अन्य क्षेत्रहरूमा फैलिन्छ।
कसरी सर्छ संक्रमण ?
‘मंकीपक्स’ संक्रमित व्यक्ति वा जनावरसँग नजिकको सम्पर्कबाट वा भाइरसले दूषित सामग्रीबाट मानिसमा सर्छ। यो मुसा, मुसा र गिलहरी जस्ता जनावरहरु द्वारा फैलिएको विश्वास गरिन्छ।
घाउ, शरीरका तरल पदार्थ, श्वासप्रश्वासका थोपा र ओछ्यानजस्ता दूषित पदार्थबाट यो रोग सर्छ। यो भाइरस बिफर भन्दा कम संक्रामक छ र कम गम्भीर रोग निम्त्याउँछ।
स्वास्थ्य अधिकारीहरू भन्छन् कि यी संक्रमणहरू मध्ये केही यौन सम्पर्कबाट पनि सर्ने गर्दछ। डब्ल्यूएचओले समलिङ्गी वा उभयलिंगी व्यक्तिहरू समावेश भएका धेरै घटनाहरूको पनि अनुसन्धान गरिरहेको बताएको छ।
यसका लक्षणहरू केके हुन्?
संक्रमणभएपछि संक्रमित व्यक्तिलाई ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, सुन्निने, ढाड दुख्ने र मांसपेशी दुख्ने लक्षण देखा पर्छन्।
केही दिनपछि शरीर बिमिराहरू देखा पर्न सक्छन्। यो अनुहारबाट सुरु भएर शरीरका अन्य भागमा फैलिन्छ। हात र गोडाका पैतालामा बढी देखिन्छ।
