काठमाडौं । विश्वको आर्थिक अवस्थाको भविष्यको बारेमा केही संकेतहरू छन्। यी धेरै विशेष छन् किनभने सरकारहरू, कम्पनीहरू र परिवारहरूलाई पनि भविष्यमा के भइरहेको छ भन्ने कुरा थाहा हुनेछ।
संकेतहरू परम्परागत जीडीपी आंकडाहरू भन्दा फरक छन्। कुनै देशमा विकासको अवस्था कस्तो छ, बेरोजगारी कहाँ छ वा त्यहाँका जनताले कति खर्च बेहोर्नुपरेको छ, यी सबै कुरा जीडीपीबाटै प्रष्ट हुन्छ ।
अर्थतन्त्रको अवस्था अनुमान गर्ने परम्परागत विधि भनेको जीडीपी हो, यसले गत त्रैमासिक वा गत वर्षमा अर्थतन्त्र कति बढ्यो वा घट्यो भन्ने कुरा बताउँछ।
प्रत्येक क्षेत्रको आफ्नै सूचकांक महत्वपूर्ण
एक सूचक, जसले सपिङ सेन्टरमा जाने व्यक्तिहरूको संख्या गणना गर्दछ र भविष्यमा उपभोग कसरी हुनेछ भनेर एक विचार दिन्छ।
धेरै जसो समय, यी पसलहरूको प्रवेश बिन्दुहरू सेन्सरहरूले सुसज्जित हुन्छन् जसले प्रवेश गर्ने मानिसहरूलाई गणना गर्दछ।
व्यापार गतिविधिहरू अनुमान गर्न यो एक धेरै राम्रो सूचक हो। अब जब सबै कुरा डिजिटल हुँदैछ, वर्तमान आर्थिक वातावरणमा चिप्सको माग (खाने होइन, उपकरणमा प्रयोग हुने) कृषि उत्पादनहरू भन्दा बढी ध्यान दिनु आवश्यक छ।
समग्रमा, उपभोक्ता विश्वास सूचकांकले उपभोक्ता आशावादी वा निराशावादी हो कि उसको आर्थिक अवस्थाको बारेमा मापन गर्दछ र ठूलो संख्यामा मानिसहरूको यी तथ्याङ्कहरू अध्ययन गरेर, भविष्यमा अर्थतन्त्रमा उपभोक्ता खर्चको प्रकृति अनुमान गरिन्छ।
यसरी, जब उपभोक्ताहरू आशावादी हुन्छन्, तिनीहरूले बढी खर्च गर्छन् र अर्थव्यवस्थालाई बढावा दिन्छन्, तर यदि तिनीहरू निराशावादी छन् भने, तिनीहरूको खर्चको ढाँचाले अर्थतन्त्रलाई सुस्त बनाउन सक्छ।
यो सूचकाङ्क कत्तिको महत्वपूर्ण छ, मुलुकको आर्थिक गतिविधिको दुई तिहाइ हिस्सा उपभोक्तालाई जिम्मेवार मानिन्छ भन्ने तथ्यबाट अनुमान लगाउन सकिन्छ ।
उपभोक्ता विश्वास सूचकांक
यसलाई उपभोक्ता विश्वास सूचकांक पनि भन्न सकिन्छ। देशको अर्थतन्त्रको वर्तमान र भविष्यका बारेमा उनीहरूको धारणा, उनीहरूको परिवारको आर्थिक अवस्था र उनीहरूको रोजगारीको अवस्था सहित समाजका विभिन्न वर्गका धेरै व्यक्तिहरूको धेरै ठूलो नमूनाको आधारमा तयार गरिएको हो।
यो सर्वेक्षण कुनै पनि वस्तु वा सेवाको खरिद बिक्री र खरिदका सम्बन्धमा उनीहरूको आर्थिक अवस्थाको मापनमा तथ्याङ्क तयार गर्न सकिने गरी गरिन्छ।
यदि कसैलाई आफ्नो जागिर हरायो जस्तो लाग्छ भने अर्थतन्त्रप्रतिको उनको आत्मविश्वास कमजोर भएको पनि अनुमान गर्न सकिन्छ । एकै साथ, यो पनि एक संकेत हो कि भविष्यमा तिनीहरूले केहि नयाँ किन्न भन्दा बचतमा ध्यान केन्द्रित गर्नेछन्।
शेयर बजार
शेयर बजार राम्रो सूचकहरू हुन् किनभने जब शेयर बजार माथि जान्छन् यो किनभने लगानीकर्ताहरूले सोच्छन् कि कम्पनीहरूले राम्रो प्रदर्शन गर्नेछन् र तिनीहरू (कम्पनीहरू) राम्रो काम गर्दा उनीहरूलाई प्रत्यक्ष लाभ हुनेछ।
यसको विपरित, जब यी कम्पनीहरूले मन्दीको सामना गर्छन्, तिनीहरूले आगामी आर्थिक स्थितिलाई संकेत गर्छन्। त्यसपछि यसले देशको अर्थतन्त्र मन्दी वा सुस्तता वा स्थिरतातर्फ गइरहेको छ भनी बताउँछ यो भावी आर्थिक गतिविधिहरूको राम्रो र महत्त्वपूर्ण सूचक हो।
घर जग्गा बजार
निर्माण अनुमति र नयाँ घरहरूको मूल्य र कति छिटो घरहरू आपूर्ति भइरहेको छ मुख्य रूपमा घर जग्गा बजारको अवस्थाको पूर्वानुमानलाई संकेत गर्दछ।
यदि यी मात्राहरू उच्च छन् भने, यसले निर्माण उद्योगको वृद्धिलाई सङ्केत गर्छ, जसको अर्थ थप रोजगारीका अवसरहरू र फलस्वरूप सकारात्मक आर्थिक वृद्धि हो।
यातायात क्षेत्र
बाल्टिक एक्सचेन्ज ड्राई इन्डेक्स पनि एक महत्त्वपूर्ण सूचक हो। यसले विश्वव्यापी अर्थतन्त्रको पूर्वानुमान गर्न सक्षम छ किनकि यसले कारखानाहरूको लागि अत्यावश्यक कच्चा पदार्थको आपूर्ति र मागमा उतारचढाव देख्न सक्छ।
यसले द्दघ २३ विभिन्न समुद्री ढुवानी मार्गहरू मार्फत ६०० कम्पनीहरूको लागि कोइला, फलाम अयस्क, अन्न र अन्य धेरै वस्तुहरू ढुवानीको लागतमा परिवर्तनहरू मापन गर्दछ।
गतिविधि सूचक
गतिविधि सूचकको उतारचढावले देशको अर्थतन्त्र उकालो लागेको वा अवस्था कमजोर रहेको सङ्केत गर्छ ।
यसले निजी क्षेत्रको अर्थतन्त्रमा उत्पादन, नयाँ अर्डर, कामको अवस्था र मूल्यहरू आदिको अनुगमन गरेर के भइरहेको छ भन्ने सङ्केत दिन्छ।
अहिले हामीले प्राप्त गरिरहेको तथ्याङ्कले विश्वव्यापी रूपमा उपभोक्ताहरूबीच खरिद गर्ने इच्छा रहेको र भविष्यप्रति आशावादी रहेको सङ्केत गर्छ।
निस्सन्देह, केही विश्लेषकहरूले कोभिड–१९ को नयाँ संस्करणको आगमनका कारण हालका दिनहरूमा केही देशहरूले चालेका सावधानीका उपायहरूले उपभोगमा नकारात्मक असर पार्न सक्ने चेतावनी पनि दिइरहेका छन्।
यसका बाबजुद पनि उपभोगको दृष्टिकोणले सकारात्मक हुने अन्य धेरै कारकहरू छन् ।
-बिबिसी हिन्दीबाट अनुवाद
