काठमाडौं । अन्तरिक्षमा कस्ता खाना खान मिल्छ होला । हामीमध्य धेरैलाइ यसबारे जिज्ञासा हुन्छ ।
युरोपियन स्पेस एजेन्सीका डेपुटी लिड डा. सोन्जा ब्रुङ्ग्स भन्छिन्, अन्तरिक्षयात्रीलाई खानामा विशेष ध्यान पुर्याउन पर्ने हुन्छ । राम्रो खाना, धेरै प्रकारका साथ उचित खाना, व्यक्तिगत अन्तरिक्ष यात्रीहरूको आवश्यकता अनुरूप, एक सफल गहिरो अन्तरिक्ष मिशनको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
अहिलेसम्म अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई तयारी खाना भएको सानो खानाको पाउच दिइन्छ। यी भोजनहरू विशेष खाद्य उत्पादन कम्पनीहरूद्वारा बनाइन्छ र त्यसपछि फ्रीज सुक्खा, डिहाइड्र्डेट वा थर्मोस्टेबिलाइज्ड हुन्छन्।
अन्तरिक्षयात्रीहरूले खानालाई तातो बनाउन वा चिसो बनाउन पानी हाल्छन् । तिनीहरूले एक विशेष भोजन पनि ल्याउन सक्छन् जसले उनीहरूलाई घरको सम्झना दिलाउँछ । यो पनि सावधानीपूर्वक तयार र थर्मोस्टेब्लाइजड हुनुपर्दछ।
अन्तरिक्षमा रोटी, पाउरोटी जस्ता खानेकुरा लान सकिँदैन किनकि यसका टुक्राहरु सजिलै कम गुरुत्वाकर्षण वातावरणमा हावामा जान सक्दछन् । त्यस्तै नुन पनि सिमित मात्रामा मात्रामा मात्र लैजान सकिन्छ ।
किनकी शरीरले अन्तरिक्षमा सोडियमलाई फरक तरिकाले भण्डारण गर्दछ, जसले त्वरित ओस्टियोपोरोसिसको नेतृत्व गर्दछ, अन्तरिक्षमा अल्कोहल लैजान पनि अनुमति छैन । यसले आईएसएस इन्टरनेशनल स्पेस स्टेसनमा वेस्ट वाटर रिसाइक्लिंग प्रणालीलाई असर गर्दछ।
अन्तरिक्षमा विभिन्न् प्रकारका खानाहरु लैजान नमिल यात्रीहरुहरुलाई समस्या पर्छ । तर त्यसका लागि मनोबल दरो बनाउनपर्ने देखिन्छ । त्यस्तो त सन् २०२१ मा, नासाले अन्तरिक्षमा खाना सिर्जना गर्ने नयाँ तरिकाहरू पत्ता लगाउन एक डीप स्पेस फुड च्यालेन्ज सुरु गरेको थियो ।
सीमित स्रोतहरूले न्यूनतम फोहोर उत्पादन गर्ने गरी । जबकि सुरक्षित, पौष्टिक र स्वादिष्ट खाना पनि प्रदान गर्नु पनि आवश्यक हुन्छ । विभिन्न कम्पनीहरुले त्यसमा भाग लिएर अन्तरिक्ष यात्रीहरुका लागि खाना पनि तयार गरिरहेका छन् । त्यसो त अन्तरिक्षयात्रीका लागि तयार गरिने खानाहरुबारे दिनदिनै नयाँ अध्ययन र प्रयोग पनि भइरहेको पाइन्छ ।
