काठमाडौं । पछिल्लो समय अधिकांश बच्चाहरुको विदा मोवाइल कम्प्युटर र टिभि हेरेरै वित्ने गरेको छ । त्यसो त विद्यालय जानुपूर्व वा पछि पनि धेरै बच्चाहरु घरभित्र विद्युतिय साधनहरुसँग रमाइरहेका हुन्छन् ।
तर, चिकीत्सकहरुको अनुसार दैनिक घण्टौं समय यस्ता भिडीयो गेमहरु खेल्ने बच्चाहरुको आँखाको रोशनी कमजोर हुन्छ ।
हरेक घरमा मोवाइल कम्प्यूटर तथा ट्याबलेट जस्ता साधन उपलब्ध भएको कारण बच्चाहरु घरबाहिर निस्कने, साथीहरुसँग खेल्ने जस्ता कार्यहरु गर्न बिर्सीसकेका छन् । त्यसो त अविभावकहरु पनि बाहिर जाँदा बच्चा असुरक्षित हुने भन्दै घरमै राख्न रुचाउँछन् ।
कामको चाप र व्यस्त जीवनशैलीको कारण अहिलेका आमाबुबाहरुले पर्याप्त समय दिन पाउँदैनन् । घरमा अरु काम गर्दा बच्चालाई भुलाउनको लागि उनीहरुलाई मोबाईल, ट्याब्लेट चलाउन दिने वा टिभी हेर्न दिने गरिन्छ ।
कार्टुन हेर्न, गेमहरु खेल्न पाएपछि बच्चा पनि खुसी बाबुआमाले पनि अरु काम गर्न पाउने भएकाले मोबाईल र टिभी बच्चाहरु भुलाउने सजिलो विकल्प भएको छ ।
तर, विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)ले भने यस्तो बानी धेरै खतरनाक हुने भन्दै यसो नगर्न चेतावनी दिएको छ ।
डब्लुएचओले एक निर्देशन जारी गर्दै बच्चाहरूको राम्रो स्वास्थ्यका निम्ती उनीहरुलाई विद्युतीय स्क्रिनबाट टाढा राख्न आग्रह गरेको हो ।
डब्लुएचओका अनुसार इलेक्ट्रोनिक स्क्रीन हाम्रो जीवनमा महत्वपूर्ण भएपनि ५ वर्ष भन्दा कम उमेरका बच्चाहरुलाई दिनको १ घण्टा भन्दा धेरै स्क्रीन सामु राख्नु हुँदैन ।
निर्देशनमा के भनिएको छ ?
— १ वर्ष वा त्यसभन्दा कम उमेरको नवजात शिशुहरुलाई स्क्रीनको सामु नराख्नुहोस् । १ वर्षसम्मका बच्चाहरु जति शारीरिक रुपमा सक्रिय हुन्छन् उनीहरुलाई त्यो नै राम्रो हुन्छ ।
— १ देखि २ वर्ष सम्मको बच्चाहरुलाई केहि मिनेटको स्क्रीन टाइम नै काफी हुन्छ । उनीहरुलाई दैनिक ३ घण्टाको शारीरिक क्रियाकलाप आवश्यक हुन्छ ।
— ३ देखि ४ वर्ष सम्मका बच्चाहरुलाई दिनमा १ घन्टा भन्दा धेरै स्क्रीनमा राख्नु हुदैन । चाहे त्यो टीभी होस् वा चाहे स्मार्टफोन । यो उमेरका बच्चाहरुले दिनमा ३ देखि ४ घण्टाशारीरिक क्रियाकलापमा भाग लिनु पर्छ ।
के हुन्छ धेरै समय स्क्रिन अगाडि बसेमा ?
डब्लुएचओका अनुसार आजभोली ५ वर्ष भन्दा कम उमेरका बच्चाहरुले स्क्रीनमा धेरै समय बिताउने गरेका छन् । यस्ता बच्चाहरुको जिवनशैली निष्क्रिय र गतिहीन हुन्छ र जुन कारणले गर्दा उनीहरुको सक्रियताको स्तर कम हुन्छ र निन्द्रा नलाग्ने समस्या देखा पर्न सक्छ ।
यस्ता बच्चाहरुलाई पछि गएर मोटोपन मात्र नभएर विभिन्न रोगहरुको सामना गर्नु पर्ने र मानसिक सन्तुलनमा पनि असर पर्ने भएकाले बच्चालाई धेरै समय स्क्रिन अगाडि नराख्न निर्देशन दिएको छ ।
–एजेन्सीको सहयोगमा
