काठमाडौं । देशभरी अहिले गर्मी ह्वात्तै बढेको छ । कोरोना माहामारीको डर त छ नै सँगसँगै गर्मी मौसम सुरु भएपछि अन्य प्रकारका रोगहरु लाग्ने डर पनि उत्तिकै छ ।
गर्मी मौसममा झाडापखाला, बान्ता, पेट दुख्ने र फुड प्वाइजनिङ हुने क्रम बढ्दो हुन्छ । गर्मी मौसममा हामीले आफ्नो स्वास्थ्यमा ध्यान दिनुपर्छ किनभने गर्मी मौसममा जाडोको तुलनामा रोगको प्रकोप वा विभिन्न प्रकारका समस्याहरु देखिने सम्भावना धेरै हुन्छ ।
विशेषगरी पाचन प्रक्रियामा आउने समस्याहरुको साथै विभिन्न प्रकारका भाईरसबाट हुने समस्याहरु, त्यस्तै लामखुट्टे लगायतका विभिन्न प्रकारका किराहरुको टोकाईबाट हुने संक्रमण आदि गर्मी मौसममा देखिने प्रमुख स्वास्थ्य समस्या हुन् ।
त्यसैले गर्मी मौसममा देखापर्ने स्वास्थ्य समस्याबाट बच्नको लागि पहिले देखि नै होसियारी अपनाउनुपर्छ ।
गर्मी मौसममा हुने रोगको सङ्क्रमणबाट बच्न के गर्ने त ? यस्ता छन् उपायः
१. धेरै मात्रामा पानी पिउने
धेरैजसो मानिसहरुको पानी कम पिउने बानी रहेको पाईन्छ । तर, प्रसस्त मात्रामा पानी पिएमा मात्रै पनि गर्मी मौसममा विभिन्न रोगको सङ्क्रमण हुने सम्भावना ९० प्रतिशत भन्दा कम हुने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
प्रसस्त मात्रामा पानी पिउँदा पाचन प्रक्रियामा पनि सहयोग पुग्छ ।
२. फाइबर युक्त खानेकुरा खाने
अन्न, तरकारी, फलफूल आदि पदार्थहरुमा प्रसस्त मात्रामा फाइबर पाईन्छ ।
तर, हाम्रो समाजमा धेरैले गर्मी मौसममा यस्तो खानेकुरा खाएमा कब्जियत हुन्छ भन्ने धारणा राख्छन् ।
जसकारण मानव शरीरमा फाइबरको मात्रामा कमी भई विभिन्न प्रकारका समस्याहरु हुने गर्छ त्यसैले फाइबरयुक्त खानेकुरा खानुपर्छ ।
३. व्यायाम गर्ने
दैनिक रुपमा शरीरबाट पसिना निकाल्न अत्यन्त जरुरी हुन्छ । जसको मद्दतले हाम्रो शरीरमा रहेका विषाक्त पदार्थहरु निकाल्न सहयोग पुग्छ । साथै पाचन प्रक्रियामा पनि सहयोग पुग्छ ।
४. घामबाट टाढा रहने
गर्मी मौसममा चर्को घाम हुने भएकाले लामो समय घाममा हिँड्नु हुँदैन । घाममा धेरै समय हिँड्दा वा काम गर्दा घामको कारणले विभिन्न प्रकारका समस्याहरु आउने गर्छन् ।
यदि घाममा हिँड्नै पर्यो भने पनि छाता ओढेर हिँड्नुपर्छ । बाहिर निस्कदा गमौसमभर सकेसम्म सुतिको हलुका र खुल्ला प्रकारका कपडाहरु लगाउन पर्छ ।
५. किराहरुको टोकाईबाट बच्ने
गर्मी मौसममा लामखुट्टे लगायत विभिन्न प्रकारका किराहरुले टोक्ने सम्भावना बढ्छ जसले रोगहरु निम्त्याउन सक्छ ।
त्यस्ता प्रकारको किराहरुको सङ्क्रमणबाट बच्न झुलभित्र सुत्ने वा अन्य कुनै प्रकारको उपायहरु अपनाउनु पर्दछ ।
६. समय समयमा स्वास्थ्य परिक्षण गर्ने
कतिपय अवस्थामा हाम्रो शरीरमा हुने विभिन्न प्रकारको लक्षणहरुलाई सामान्य भनी हामीले सामान्य भनि नजरअन्दाज गरिदिन्छौं तर पछि गम्भिर प्रकारको समस्या देखिन सक्छ ।
त्यसैले समस्या आउन भन्दा पहिले नै सतर्कता अपनाउँदै समय समयमा आफ्नो स्वास्थ्य परिक्षण गरिरहन पर्दछ ।
गर्मी महिनामा जन्डिस, टाइफाइड, झाडाबान्ता, फुडप्वाइजनिङ जस्ता समस्याहरु पनि देखापर्न सक्छन् । त्यसकारण त्यस्ता समस्याहरुकाट बच्न खानपानमा ध्यान दिनुपर्छ ।
घरबाहिर खाना खाने अवस्था आएमा खानेकुरा स्वास्थ्यकर छ कि छैन् राम्रोसँग बुझेर मात्र खानुपर्दछ ।
(एजेन्सीको सहयोगमा)
